10 RISITE ME TE REJA TE TEKNOLOGJISE 

 Teknologjia është një koncept i gjërë që merret me aplikimin e njohurive në funksion të kontrollimit dhe përshtatjes në ambientin jetësor. Aplikimi i teknologjisë nga njerëzimi filloi me shëndrrimin e resurseve natyrale në vegla të thjeshta. Teknologjia ka ndikuar shoqërinë në mënyra të ndryshme.

 

Në shumë shoqëri, teknologjia ka ndihmuar në zhvillimin e ekonomisë dhe ka lejuar rritjen e klasës shoqërore. Krijimtaria e njeriut është e pafundme dhe inovacionet teknologjike gjithashtu janë të pafundme dhe ndaj më poshtë ju kemi paraqitur 10 risitë teknologjike të ditëve të sotme.

 

10. Square

 

Square është një lexues plug-in për karta krediti në telefonin tuaj. Është një aksesor i thjeshtë dhe i vogël që lidhet me telefonin tuaj duke u vendosur në një input jack audio. Me Square, pagesa është shumë herë më e thjeshtë.

 

9.Uno

 

Uno u shpik nga 19-vjeçari Poss Gulak. Bëhet fjalë konkretisht për një motor vetëm me një gomë, i cili përdor teknologji Gyro për të mbajtur ekuilibrin, përshpejton duke u përkulur nga përpara dhe ngadalëson duke anuar nga prapa.

8.Bioimitacioni

 

Siç nënkuptohet nga emri, Biomitacioni është shkenca që imiton ose përsërit natyrën. Sqepi i një Kingfisher (lloj shpendi) është përdorur si frymëzim për të hartuar hundën e trenit të Shinkansen në Japoni. Kjo është një mënyrë drastike për të reduktuar zhurmën e trenit dhe për të ulur koston e energjisë në drejtim. Në një rast tjetër është përdorur tek mushkëritë e njeriut, Universiteti i Harvardit shpiku një cip mushkrishë për ndaluar testimin e kafshëve.

7.Turbinat e erës

 

Me rritjen e interesit të energjisë së ripërtëritshme, ka pasur shumë përpjekje për zhvillimin e energjisë nga turbinat e erës. Bahrain World Trade Center, për shembull, është ndërtesa e parë në botë që furinzohet nga energjia e prodhuar nga era. Ajo ka turbina ere të vendosur në mënyrë sistematike në mes të dy ndërtesave. Forma e ndërtesave është projektuar në mënyrë të tillë që turbinat të marrin shumën maksimale të energjisë të mundshme nga era.

6.Makinat elektrike

 

Automjetet elektrike janë gjenerata e ardhshme e mjeteve motorike që po pushtojë rrugët në të gjithë botën. Industria gjermane, këtë e ka të qartë. Prodhuesit e këtij vendi janë vënë në lëvizje për të pushtuar sa më shpejt tregun në masë. Ekspertët e automjeteve thonë se makinat elektrike që punojnë me bateri janë alternativë praktike krahasuar me makinat me benzinë, të paktën për disa njerëz. Por problemi më i madh për industrinë automobilistike është zgjerimi i infrastrukturës për rimbushjen e baterive të makinave.

5. Shark Tank

 

Shark Tank është një reality show. Në këtë shfaqje, multi miliarderë dhe milionerë janë në kërkim të një ideje biznesi që të investojnë në të. Sipërmarrësit e ndryshme prezantojnë idetë e tyre në American Dream. Këto sipërmarrësit duhet të përpiqet që të bindin investitorët se idetë e tyre janë me vlerë për të investuar në to.  Shark Tank ka marrë cmimin Emmy të 2014 për “Outstanding Structured Reality Program”.

4.Jetman

 

Zvicerani Yves ‘Jetman’ Rossy edhe një herë rrezikoi të fluturojë me mini-aeroplanin e tij me krahë duke fluturuar në qiellin e Dubait.I ndërtuar gjatë Luftës së Dytë Botërore, Spitfire ofron një fluturim të rehatshëm dhe më të gjatë.Të ngresh krahët për të fluturuar në ajër është një ndër enderrat më të hershme të njeriut . Me teknologjite moderne, që kryejnë hapa gjigande çdo dite, kjo endërr mund të realizohet shumë shpejt, por është interesante të shikosh se si po i afrohemi asaj dite. E njëjta kompani kishte krijuar disa modele demostruese, por tani po arrin jet pack-u i destinuar per konsumatoret. Vetëm me rreth 150.000 € mund të pervetesoni një aparat dhe kursin e pilotit. Modeli që do të leshohet në treg, T-73, do t'u mundësojë të fluturoni për rreth 19 minuta me 19 litra karburant.

 

3. Gjurmimi i automjeteve me GPS

 

Gjurmimi i automjeteve nuk ka qënë kurrë i lehtë më parë, pasi kontrrolin në këto teknologji e kishin vetëm organet e posacme shtetërore. Por me zhvillimin e teknologjisë GPS, të përfshirë në makinë  ju mund të monitoroni vendndodhjen e automjetit tuaj vetëm nëpërmjet smartphone-it.

2. WaterMill

 

WaterMill është një pajisje që mund të bëjë ujë nga ajri. Ajo u shpik nga kompania kanadeze me bazë elementin e katër. Elementi Katër shpreson se kjo pajisje e re do të bëhet një aplikim i përbashkët për familjet në të ardhmen e afërt.

1. Shtëpitë e lëvizshme

 

Shumica prej nesh i duan shtëpitë tona, por ndonjëherë jo domosdoshmërisht mjedisin ku ajo ndodhet. Por nese do të jepej mundësia, në do të mund t’i lëviznim shtëpitë tonë? Në Cambridgeshire, Angli, një shtëpi model me gjashtë këmbë është projektuar posacërisht për t’u lëvizur dhe e përshtatshme kudo. Shtëpia furnizohet me energji diellore, ka një kuzhinë, një dhomë gjumi, një tualet, një sistem të kullimit të shiut si edhe një shkallë për të hyrë.

Si duhet të përdoret teknologjia në procesin mësimor për të arritur rezultatet e dëshiruara mësimore?

Teknologjia mund ta ndihmojë dhe e ndihmon nxënësin të zhvillojë të gjitha llojet e aftësive nga ato më të thjeshtat deri te ato më të ndërlikuarat. Megjithatë, që teknologjia të jetë e suksesshme, mësuesi duhet të bëjë zgjedhje të informuara në lidhje me qasjen pedagogjike, nevojat e nxënësit dhe rezultatet e të nxënit. Për mësuesin, sa e rëndësishme është të dijë se për çfarë do ta përdorë teknologjinë, po aq e rëndësishme është të dijë dhe mënyrën se si e nxëna mund të përmirësohet përmes teknologjisë.

Integrimi i teknologjisë në klasë nënkupton shumë gjëra për mësues të ndryshëm. Kur mësuesit pyeten se a e integrojnë teknologjinë në lëndët e tyre ata japin përgjigje të shumta të tilla si:

• E përdor kompjuterin në klasë për të përforcuar çështjet që unë kam shpjeguar.
• Nxënësit e përdorin kompjuterin për të gjetur informacion.
• Nxënësit e mi përdorin word-in për të kryer detyrat e shtëpisë.
• Përdor power –pontin për të bërë prezantime në klasë.

Por a janë këta shembuj të integrimit të teknologjisë? Dikush mund të mendojë se secili prej këtyre shembujve integron teknologjinë në klasë. Por çështja e vërtetë nuk qëndron në faktin nëse teknologjia përdoret në klasë, por nëse ajo po përdoret për të përmirësuar procesin e të nxënit.

Teknologjia nuk të garanton mësimdhënie/nxënie të dobishme, madje përdorime të papërshtatshme të saj mund ta bëjnë të nxënit më të vështirë. Ky është rasti për shembull kur nxënësi shpenzon më të shumtën e kohës për selektimin e shkrimit dhe zgjedhjen e ngjyrave në detyrat e tij në vend që të planifikojë, të shkruajë dhe të rishikojë idetë e tij lidhur me detyrën e dhënë.

Megjithëse për integrimin e teknologjisë flitet shumë, pak mësues kanë një vizon apo filozofi të qartë për mënyrën e integrimit të saj në kurrikul me qëllim rritjen e cilësisë së mësimdhënies dhe të nxënit. Tri pyetje ndihmojnë mësuesin për të përcaktuar meritat e teknologjisë në një orë mësimi apo në një situatë të caktuar. Ato janë:

- A është përmbajtja mësimore e vlefshëm? (A janë rezultatet e të nxënit të qarta, të lidhura

me kompetencat kyçe dhe nivelet e arritjes së nxënësve)

- A e angazhojnë nxënësin aktivitetet e përzgjedhura mësimore?

- Sa e ka përmirësuar teknologjia mësimin në mënyrë që pa të, nuk do të ishte e mundur?

Mësuesi duhet të jenë sa kompetent në lidhje me dijet, aftësitë dhe qendrimet që ai dëshiron t’u mësojë nxënësve, po aq sa dhe vëzhgues i aftë i mjedisit në të cilin nxënësit ndërtojnë dijet dhe ndërveprojnë me njëri tjetrin. Për këtë qëllim, filozofia e arsimit dhe qasja arsimore luajnë një rol të rëndësishme në kornizën teorike të integrimit të teknologjisë për përmirësimin e orës mësimore.

Për t’u siguruar se mjetet e teknologjisë janë përdorur në mënyrë efektive mësuesi duhet t’i përdorë ato nëpërmjet zbatimit të teorive të përshtatshme të mësimdhënies. Filozofia e kurrikulës së re të arsimit bazë është bazuar në qasjen konstruktiviste. Kjo qasje përkufizon: "të mësuarit ndodh kur personi ndërton së bashku mekanizmin për të mësuar dhe versionin e tij unik të dijeve, plotësuar këto me përvojat dhe aftësitë e tij personale" (Roblyer, 2006).

Sipas kësaj qasjeje dija ndërtohet, nuk transmetohet ndaj nxënësi gjeneron dije të reja  nëpërmjet aktiviteteve, përvojave dhe eksperimenteve. Qasja konstruktiviste me fokus nxënësin në qendër, nxit përfshirjen e nxënësit në procesin e ndërtimit të dijeve dhe kërkon mënyra që mësuesi të jetë lehtësues në procesin mësimor dhe jo të diktojë informacionin. Kjo qasje dukshëm lidhet më mirë me integrimin e teknologjisë.

P.sh mësimi zbulues si një formë e qasjes konstruktiviste inkurajon angazhimin aktiv, nxit motivimin, autonominë, përgjegjshmërinë dhe pavarësinë e nxënësit. Nxënësi udhëzohet nga mësuesi të bashkëveprojë dhe kryejë eksperimente për ta ndihmuar atë të ndërtojë dije dhe aftësi duke u nisur nga dijet dhe aftësitë paraprake.

Detyra e mësuesit është të bashkërendojë informacionin e duhur në një mënyrë të përshtatshme për të ndihmuar nxënësin ta kuptojë atë. Aktivitetet vizuale me programet kompjuterike mund të jenë komponentë thelbësorë për të ndihmuar nxënësin të shohë se si konceptet zbatohen në situata reale. Kjo i jep mundësi nxënësit për të eksploruar mjedise më komplekse.

Një shembull i përdorimit të teknologjisë janë simulimet nëpërmjet lojërave kompjuterike ku nxënësit luajnë rolin e vendimmarrësit në situata historike në mënyrë që të shikojnë rëndësinë e këtyre ngjarjeve në jetën e tyre të përditshme dhe të zhvillojnë më mirë aftësitë e të menduarit kritik dhe të zgjidhjes së problemit. Forma të tjera të përdorimit të teknologjisë janë dhe udhëtimet virtuale në kohë. Nxënësit mësojnë rreth kulturave të ndryshme duke parë fotografi, filma, videoklipe, prezantime në power-point dhe tekste të përzgjedhura. Nxënësit, gjatë navigimit nëpër udhëtimin virtual, u përgjigjen pyetjeve të mësuesit.

Duke përdorur teknologjinë në qasjen konstruktiviste mësuesit e kanë më të lehtë të përfshijnë nxënësit në aktivitetet mësimore. Ata mund të krijojnë aktivitete për nivele dhe stile të ndryshme të të nxënit si dhe mund të zgjerojnë gamën e informacioneve që janë në dispozicion të nxënësit.

Teknologjia është më shumë sesa një mënyrë tjetër/ndryshe e prezantimit të informacionit, ajo është sistemi nëpërmjet të cilit informacioni prezantohet. Teknologjia, si pjesë e teorisë konstruktiviste të mësimdhënies, është korniza e metodologjisë së mësimdhenies .

Komunikim më efektiv

Me kalimin e kohës, që nga fillimi i saj, kjo shpikje teknologjike ka qenë përgjegjëse për përmirësimin e metodave të komunikimit, sot ka mijëra që ndjekin dhe rregullohen sipas nevojave të individit.

Një pikë e shkëlqyeshme pozitive është lejimi i ndërveprimit me një ose më shumë njerëz - pavarësisht nga distanca - dhe përmes platformave të ndryshme që ofrojnë mjete për të gjallëruar reagimet, të tilla si softueri që lejon ndarjen, videokonferencat individuale ose në grup, dhe kontrollimin e pajisjeve të tjera nëse dëshiron, ndër të tjera.

Kërkimi i drejtpërdrejtë i informacionit

Thjeshtimi i opsioneve për të konsultuar informacionin është një nga gjërat që njerëzit nxjerrin më shumë në pah, për shkak të mundësisë së 'arritjes së pikës' në atë që kërkojnë pa pasur nevojë të gërmojnë thellë për të gjetur atë që kërkohet.

Sidoqoftë, kjo karakteristikë nga ana tjetër mund të jetë pak negative.

Diversiteti i informacionit

Falë kapacitetit të tij të ruajtjes dhe bashkëpunimit për sa i përket grupeve të të dhënave, në internet mund të gjeni një numër të madh variacionesh në një temë specifike, e cila është një gjë e mirë për veprim dhe rezultati i informimit, pyetjes dhe pyetjes shteruese për diçka.

Të gjitha në kohë reale

Një nga gjërat më pozitive që njerëzit bien dakord që interneti ka, është fakti i të qenit në gjendje të dinë se çfarë po ndodh në pak sekonda vetëm duke përdorur një nga motorët e tij të kërkimit. Cili është padyshim një avantazh i internetit për ata që duan të mbajnë gjurmët e disa informacioneve.

Kontributet në mësimdhënie

Edhe pse kjo karakteristikë është zakonisht një nga më të diskutueshmet për shkak të këndvështrimeve të ndryshme, nuk mund të mohohet që, në një mënyrë apo në një tjetër, me kalimin e kohës interneti i ka dhënë përparësi veprimit të të mësuarit.

Në radhë të parë, nuk është më e nevojshme të paraqitesh në një klasë ose të vendosësh një marrëdhënie nxënës-instruktor në fizikë për të mësuar një trajnim plotësues ose specifik. Me lehtësi përmes softuerëve të ndryshëm, mund të jepen njohuri teorike dhe praktike.

Për shkak të evolucionit të tij, një nga avantazhet e internetit është se rrjeti dhe shkaktarët e tij lejojnë realizimin e punës përmes internetit, jo vetëm punë teknologjike ose dixhitale përkatësisht por edhe shërbime administrative dhe fusha të tjera që migruan nga ato fizike në ato virtuale. , duke qenë po aq i dobishëm dhe i rëndësishëm.

Në fakt, ky modalitet sipas mbështetësve është shumë i favorshëm për momentin, sepse nuk është e mundur vetëm për kontraktorët, por edhe kontraktorët; ekzistojnë softuerë ekzistues që përshtaten me nevojat e sipërmarrësve, duke u dhënë atyre mundësinë për të krijuar një projekt, grup pune dhe madje të krijojnë një zyrë thjesht virtuale me njerëz të largët.

Disavantazhet kryesore të internetit

Nënshtrimi

Një nga të këqijat që njerëzit që vënë në dyshim përdorimin e internetit bien më shumë në sy është varësia që krijon kjo shpikje tek individët, për shkak të karakteristikës së thjeshtimit të veprimit të të bërit dhe gjetjes, e cila bëhet një zakon dhe zakon pothuajse i domosdoshëm.

Pa ndonjë ngjyrim të ekzagjeruar, ekuilibri midis fizikes dhe virtualës humbet; duke qenë pjesë e ose duke u përpjekur të përshtatet - më së paku - me të dytën. Një nga shembujt më të përdorur është zhvillimi i marrëdhënieve ndërpersonale midis njerëzve që nuk kanë pasur kurrë një takim ballë për ballë, një fakt që shumë e cilësojnë si humbje të thelbit të asaj që një gjë e tillë i sjell individit fizikisht dhe shpirtërisht.

interneti ne rritjen e femijeve 

Mos garantimi i privatësisë

Për shkak të dobisë së saj, një numër i madh i të dhënave personale dhe sekrete trajtohet në internet jo vetëm i secilit person, por i të dy organizatave publike dhe private, gjë që është një rrezik për personin përgjegjës ose protagonist të informacionit.

Megjithëse ekzistojnë një larmi metodash që rrisin sigurinë e mesazheve dhe / ose skedarëve përmes enkriptimit të përmbajtjes, nuk ka asnjë garanci qind për qind që do të jetë e pamundur të zbulohet ndonjë informacion.

Merrni informacion direkt

Edhe pse nga një pikë kjo është e mirë, mund të jetë gjithashtu mjaft e dëmshme. Zakon për të gjetur atë që po kërkoni menjëherë zakonisht ka pasoja të tilla si keqinformimi, zakoni për të mos u zhytur në pyetje ose për të vënë në dyshim ndonjë formulim, paaftësia analitike, zakoni i kopjimit dhe ngjitjes, i cili çon në përdorimin e plagjiaturës shpesh.

Alsoshtë gjithashtu thelbësore që të bëhet përjashtimi i performancës së ulët që një individ i cili është mësuar keq mund të fillojë të ekzekutojë. Gjë që është mjaft e dëmshme për studentët që janë në trajnim të plotë.

Vërtetësi

Në akomodimin e kaq shumë informacioneve, variacioneve të kësaj dhe madje edhe për një gjë specifike, mund të ketë shumë gjëra të rreme ose të gabuara, pasi që jo vetëm që janë të dhënat e punëve të trajnuara, por edhe mendimi dhe kërkimi i personave fizikë.

Kjo pengesë gjithashtu përfshin aftësinë për të raportuar në kohë reale, pasi nuk ka siguri ose mënyrë për të verifikuar se ajo që po lexohet është e vërtetë ose e gabuar.

Të mësuarit përmes internetit

Megjithëse me kalimin e viteve ka më shumë që vënë bast për këtë formë aktuale të mësimdhënies, ka edhe nga ata që nuk e rekomandojnë atë për arsye të besimeve në metodat tradicionale ose mungesës së besimit në aftësi.

Një nga problemet më të zakonshme janë instruktorët që nuk janë të trajnuar dhe japin një arsimim të dhimbshëm, i cili zakonisht është një mashtrim.

Çështjet e lidhjes

Padyshim që ky është problemi më fiks për shkak të faktit se të paturit asnjë sinjal ose që është pak, ndikon në përdorimin e tij në tërësi, duke çaktivizuar çdo funksionalitet.

 

Me pak fjalë, ka shumë përparësi dhe disavantazhe të internetit, të cilat mund të shihen përmes këndvështrimeve të ndryshme dhe në zona të ndryshme. Sidoqoftë, pikat e diskutuara mund të shihen nga këndvështrimi i një përdoruesi të zakonshëm. 

Mosha mesatare kur fëmijët shqiptarë fillojnë të përdorin Internetin është 9.3 vjeç, ndërsa vajzat dhe djemtë e brezave më të rinj kanë gjasa më të larta që të fillojnë më herët, rreth moshës 8 vjeç ose më të vegjël – tregon raporti i ri i UNICEF-it. Tashmë që shkollat janë mbyllur dhe duhet të zbatohet distancimi social, fëmijët dhe të rinjtë po përdorin më shumë se kurdoherë zgjidhjet digjitale për të ndjekur mësimin nga shtëpia dhe për t’u socializuar. Kjo gjë i bën ata më të cenueshëm nga abuzimi seksual, dhuna dhe bullizmi.

Raporti Një klikim larg:  Përvoja e përdorimit të internetit nga fëmijët në Shqipëri, tanimë i disponueshëm në gjuhën shqipe, u botua në kohën e duhur, teksa përpiqemi të adresojmë efektet e padëshirueshme të masave të ndërmarra për kontrollimin e pandemisë së COVID-19 dhe po përballemi me shtimin e konsiderueshëm të mjeteve online dhe përdorimit të internetit nga fëmijët. Raporti paraqet pikëpamjet dhe përvojat e fëmijëve të moshës 9 deri në 18 vjeç në vend dhe thekson disa prej rreziqeve online që hasin fëmijët dhe të rinjtë.
Pavarësisht përfitimeve, përdorimi internetit mbart rreziqe për fëmijët. Raporti nënvizon se 14 për qind e fëmijëve kanë kaluar përvoja të pakëndshme në internet; një në katër fëmijë raporton se ka pasur të paktën një kontakt online me dikë të cilin nuk e ka takuar kurrë ballë për ballë; Përgjithësisht, fëmijët ekspozohen ndaj përmbajtjes seksuale në internet në mënyrë të pavullnetshme, nëpërmjet dritareve kërcyese (pop-ups).

Në të njëjtën kohë, më shumë se gjysma e fëmijëve raportuan se kanë parë përmbajtje seksuale në internet me dëshirën e tyre. Vetëm një përqindje e ulët, kryesisht fëmijë në moshë të vogël, ishin shqetësuar pasi kishin parë përmbajtje seksuale, ndërsa shumica ishin indiferentë ose të kënaqur. Ekspozimi ndaj formave të rreziqeve online rritet me moshën. Gjithashtu, në shumicën e rasteve, djemtë kanë më shumë gjasë të ekspozohen ndaj rreziqeve online krahasuar me vajzat, megjithëse vajzat raportojnë shqetësim më të madh nga përvoja të tilla.
Nga ana tjetër, janë dhe personat që e kanë përdorur dhe ende përdorin internetin me qëllim për të cenuar privatësinë, sigurinë dhe mbrojtjen e fëmijëve tanë. Nga të dhënat e besueshme të marra nga agjencitë ligjzbatuese ndërkombëtare dhe organizatat e mbikëqyrjes së internetit  është parë se rreziqet dhe rastet e abuzimit të fëmijëve onlinë janë rritur ndjeshëm muajt e fundit, gjë që tregon se përndjekësit seksualë janë veçanërisht aktivë gjatë kësaj periudhe. Për këtë arsye, ne kërkojmë nga prindërit, kujdestarët, punonjësit e mirëqenies së fëmijëve, mësuesit, madje dhe nga vetë fëmijët, që të tregohen më vigjilentë. Pajisjet që mundësojnë akses në Internet, si telefonat celularë, tabletat dhe kompjuterët, veçanërisht ato të lidhura online në rrjete pak ose aspak të mbrojtura, nuk ofrojnë mbrojtje të mjaftueshme.